- टीम बाईमाणूस
पवित्र वृक्ष मानल्या जाणार्‍या वटवृक्ष आणि पिंपळ यांच्यातील विवाहाची प्रथा मनु पराशर यांच्या धर्मग्रंथात सांगितल्याची माहिती विवाह पार पाडणारे पुजारी भगवान रथ यांनी दिली. वटवृक्ष वधू झाला आणि पिंपळवृक्ष वर झाला. पारंपारिक बँड वाजवण्यात आला. पुजाऱ्याने मंत्रपठण केले आणि लग्न पार पडले. लोकांनी मेजवानीचा आनंद लुटला. लग्नाचे महत्त्व या मुख्य थीमवर पारंपारिक रंगमंच सादर करण्याच्या व्यवस्थेत लोकांनी सहभाग घेतला. पृथ्वीवरील कोणत्याही मानवाचा असेल तर त्यात विशेष उल्लेख नसता. पण हे दोन माणसांचे लग्न नव्हते तर कोरापुट जिल्ह्यातील कोलाब जलसाठ्याजवळील नुआ पुकी गावात दोन झाडांचे लग्न होते.
विवाहामुळे आदिवासींची इच्छा पूर्ण होते
नुआ पुकी गावातील शाळेचे शिक्षक जयराम सुना म्हणाले की, धर्मग्रंथानुसार अशा विवाहामुळे निसर्गप्रेमी आदिवासींची इच्छा पूर्ण होते, जे निसर्गाला आपल्या जीवनाचा आधार मानतात, अशी समाजातील लोकांची धारणा होती. त्यामुळे सन 2013 मध्ये मंदिर नसलेल्या आणि कोलाब जलाशयाजवळ असलेल्या गावात ग्रामस्थांनी 2013 साली शाळेसमोर एक वटवृक्ष व एक पिंपळाचे झाड लावले.
झाडांना फळे येण्यापूर्वी लग्न करणे आवश्यक होते
तेव्हापासून गावकऱ्यांनी या दोन झाडांना गावातील दोन प्रेमळ मुलांची काळजी घेण्यासारख्या सर्व सेवा दिल्या आहेत. सुना म्हणाले की, गावातील ज्येष्ठ नागरिक मदन खिला यांनी आपल्या कुटुंबातील दोन मुलांची सेवा केल्याप्रमाणे या दोन झाडांसाठी स्वत:ला वाहून घेतले. शास्त्रानुसार, दोन झाडांना फळे येण्यापूर्वी त्यांचे लग्न करणे आवश्यक होते. त्यामुळे यावर्षी या दोन झाडांचा विवाह सोहळा आयोजित करण्याचा निर्णय घेण्यात आला.
निसर्ग आणि माणूस यांच्यातील अनोख्या नातेसंबंधाचे प्रतीक
लग्नाचा संपूर्ण खर्च गावकऱ्यांनी उचलला असताना, आजूबाजूच्या गावातील लोकही या अनोख्या विवाह सोहळ्याला मोठ्या संख्येने उपस्थित होते. नुआ पुकीच्या ग्रामस्थांनी त्यांच्या नातेवाईकांना आमंत्रित करून उत्सवात आणखी भर घातली. या विवाह सोहळ्याने निसर्ग आणि माणूस यांच्यातील अनोख्या नातेसंबंधाचे प्रतीक म्हणून स्वत:ला प्रस्थापित केले आहे. कारण सर्वांनी एकत्र येऊन पारंपारिक आदिवासी धेमसा नृत्य केले, एकत्र जेवण केले आणि रात्री आदिवासी पारंपारिक नाट्य सादरीकरणात भाग घेतला. हा विवाह देखील शिवपार्वतीच्या विवाह सोहळ्यापेक्षा कमी नव्हता, असे वर्षा सुना या महिलेने सांगितले.
(सौजन्य – ईटीव्ही भारत)
